Η καλύτερη χρονιά του στίβου την τελευταία 10ετια

Με βάση τα αποτελέσματα των αθλητών μας, σε διεθνείς θεσμικούς αγώνες όλων των αγωνιστικών κατηγοριών, το 2016 ήταν η καλύτερη χρονιά τα τελευταία 10 χρόνια.
του Πλούταρχου Σαρασλανίδη
Αναπληρωτής καθηγητής προπονητικής κλασικού αθλητισμού
ΤΕΦΑΑ – ΑΠΘ
Όλα αυτά με βάση τα μετάλλια και τον αριθμό των θέσεων στους οκτώ πρώτους (placing table), όπως φαίνεται στο παρακάτω πίνακα:

Συμπληρώνω την αναφορά με το εξαιρετικό δίδυμο των ακοντιστών (Κυριαζής, Μαντζάβαλης) που δεν «φαίνονται» στον παραπάνω πίνακα.

Με βάση αυτά τα φετινά δεδομένα φαίνεται πράγματι ότι υπάρχει παρόν και μέλλον, κάτι που δεν υπήρχε ως άμεση προοπτική το 2012-2013.
Ο ΣΕΓΑΣ, με το σχεδιασμό του 2013-2016:
α. βελτίωσε σημαντικά το σύστημα των πριμ προπονητών για την συμμετοχή και διάκριση αθλητών στο επίπεδο των αγώνων των μικρών αγωνιστικών κατηγοριών
β. καθιέρωσε ομαδικές, ανά ομάδα αγωνισμάτων, προπονητικές συγκεντρώσεις που οδήγησαν σε συνεργασία μεταξύ των προπονητών, ειδικά στους νέους αθλητές. Πολύ σημαντική παρέμβαση..
Οι παραπάνω παρεμβάσεις είχαν θετικά αποτελέσματα, όπως αποδεικνύεται βραχυπρόθεσμα..
Η καθιέρωση πριμ προπονητών εκτός από κατάταξη θέσης στους τελικούς των διεθνών αγώνων, επιπλέον για την συμμετοχή σε αυτούς (με αυξημένα όρια) και ακόμη από τις τρείς πρώτες θέσεις των πανελληνίων Π-Κ, Ε-Ν οδήγησε στην πρόωρη απόδοση των αθλητών τους, ειδικά στην αγωνιστική κατηγορία των Π-Κ, όπως αποδεικνύεται από:
α. την αύξηση του αριθμού των αθλητών που πιάνουν τα όρια για τους θεσμικούς αγώνες των Π-Κ (π.χ. το 2015 στο παγκόσμιο Π-Κ, ξεπέρασαν τα υψηλά όρια του ΣΕΓΑΣ 26 αθλητές-τριες)
β. εντυπωσιακή συγκομιδή μεταλλίων στους 1ους ευρωπαϊκούς αγώνες Π-Κ (5 μετάλλια) και συμμετοχών σε τελικό (8άδα) με 10 άτομα.
Επιπλέον παραθέτω παραδείγματα που δείχνουν την αρνητική πλευρά των κινήτρων:
1. Στοιχεία από τους αθλητές – τριες που αγωνίσθηκαν στο παγκόσμιο Π-Κ το 2013 (11 άτομα) και οι οποίοι στις καλύτερες επιδόσεις του 2016 (μετά από 3 χρόνια αντίστοιχα) παρουσιάζουν την παρακάτω εικόνα:
α. 30% από αυτούς, δηλαδή 3 άτομα προόδευσαν και βρίσκονται στις πρώτες θέσεις των αγωνισμάτων τους, φέτος που είναι μόνο 20 ετών.
β. 70% από αυτούς είτε ΔΕΝ βρίσκονται μέσα στις λίστες του αγωνίσματος τους το 2016 (5 αθλητές), είτε δεν βελτίωσαν στις επιδόσεις τους (3 αθλητές). Από αυτούς που δεν βρίσκονται μέσα στις λίστες του 2016 οι δύο τουλάχιστον είναι μακροχρόνια τραυματίες
2. Αθλητές – ριες, με συγκεκριμένα παραδείγματα από τα αγωνίσματα ταχύτητας, ενώ είχαν διακρίσεις στις κατηγορίες των Π-Κ συνέχισαν να διακρίνονται και στις κατηγορίες των Ε-Ν ή και νέων αλλά με … χειρότερες επιδόσεις.
Αντίθετα αναφέρω ότι αυτή την στιγμή υπάρχουν στην Εθνική ομάδα 3 αθλήτριες που ενώ είχαν διακριθεί στις κατηγορίες των ΠΠ-ΠΚ και Π-Κ είχαν διακόψει τον αθλητισμό, για διάφορους λόγους και μετά από 3-4 χρόνια επανήλθαν και πετυχαίνουν συνεχώς νέα ατομικά ρεκόρ με πολύ καλές επιδόσεις.
Όλα τα παραπάνω παραδείγματα έχουν την ερμηνεία τους σύμφωνα με την προπονητική επιστήμη. Πιο συγκεκριμένα «Οι δυνατότητες του ανθρώπινου οργανισμού για προσαρμογή σε ανώτερο επίπεδο (αρχή υπερσυμψηφισμού) είναι μεγάλες – αλλά όχι απεριόριστες. Σε αθλητές με επαναλαμβανόμενες εξειδικευμένες προσαρμογές σε ένα υψηλότερο επίπεδο απόδοσης μειώνεται διαρκώς η δυνατότητα αύξησης αυτού του επιπέδου». Άρα όσο νωρίτερα αρχίζει η εξειδίκευση, τόσο νωρίτερα ο αθλητής θα φθάσει σε υψηλά επίπεδα απόδοσης, που όμως δεν θα είναι τα μέγιστα με βάση το γενετικό του υλικό.
Έτσι όσοι προπονητές, με βάση τα κίνητρα που δίνει το σύστημα αξιολόγησης του ΣΕΓΑΣ, εφαρμόζουν εξειδικευμένη προπόνηση από πολύ μικρή ηλικία (12-13 χρόνων), με στόχο να καταφέρει ο αθλητής τους να διακριθεί σε μικρές αγωνιστικές κατηγορίες (16 – 17 χρόνων), οδηγούν τον αθλητή τους στην πρώιμη εξειδίκευση που μπορεί να προκαλέσει αθλητική εξουθένωση ή τραυματισμούς, εξαιτίας της φθοράς από πάρα πολύ μεγάλο αριθμό εξειδικευμένων επαναλήψεων σε ένα αναπτυσσόμενο σώμα, με πιθανό αποτέλεσμα την πρόωρη αποχώρηση από το άθλημα. Συμπερασματικά όσοι αθλητές φθάσουν σε υψηλά επίπεδα απόδοσης σε μικρή ηλικία, δεν θα μπορούν να συνεχίσουν να βελτιώνονται…
Γι αυτό απαιτείται η πιστή εφαρμογή των προπονητικών αρχών:
1. Του μακροχρόνιου προγραμματισμού, 2. Της προοδευτικής αύξησης της επιβάρυνσης, 3. Της προοδευτικής εξειδίκευσης
Προτάσεις για την καλύτερη ανάπτυξη της νέας γενιάς
1. Να υπάρχει υπεύθυνος ομάδος αγωνισμάτων (εξειδικευμένος τομεάρχης) για όλες τις αγωνιστικές κατηγορίες με στόχο την προπονητική καθοδήγηση – συνεργασία, έτσι ώστε τα «ταλέντα» να παρακολουθούνται και να υποστηρίζονται, δια μέσου της συνεργασίας με τον ατομικό προπονητή, διαχρονικά από τον ίδιο εξειδικευμένο επιτελικό.
2. Να γίνει αλλαγή στο σύστημα πριμοδότησης στον αναπτυξιακό αθλητισμό. Εφαρμογή άλλου τρόπου πριμοδότησης και όχι σύστημα με στόχο την πρωτιά στις μικρές αγωνιστικές κατηγορίες.
3. Οι Π-Κ και οι Ε-Ν να συμμετέχουν στους θεσμικούς αγώνες των μικρών κατηγοριών με τα όρια των διεθνών ομοσπονδιών και ΟΧΙ με αυξημένα όρια από τον ΣΕΓΑΣ, γεγονός που οδηγεί στην υπερεπιβάρυνση (προπονητική και ψυχολογική) των ταλαντούχων αθλητών και στην απογοήτευση αυτών που ενώ έχουν πετύχει τα όρια της διεθνούς ομοσπονδίας ΔΕΝ έχουν την δυνατότητα να συμμετάσχουν σε μεγάλους αγώνες για εμπειρία και ως μοναδική επιβράβευση για την προσπάθεια που καταβάλλουν…
4. Τα σωματεία που διοργανώνουν αγώνες ΠΠ–ΠΚ Β΄ να είναι υποχρεωμένα στην προκήρυξη να περιλαμβάνουν αποκλειστικά πολύαθλα – όπως εφαρμόζει ο ίδιος ο ΣΕΓΑΣ δύο φορές τον χρόνο. Ακόμη και στην κατηγορία των ΠΠ-ΠΚ Α΄ τα σωματεία να αξιολογούνται με διπλάσιους βαθμούς στα σύνθετα αγωνίσματα, έτσι ώστε οι προπονητές να εφαρμόζουν τη πολύπλευρη γύμναση στους νέους αθλητές, ανεξάρτητα από τις ιδιαίτερες ικανότητες των παιδιών. Προφανώς η εξειδίκευση θα ακολουθήσει αργότερα…
5. Συνέχιση και διεύρυνση των προπονητικών συγκεντρώσεων, με ορισμό υπευθύνου επιτελικού, για κάθε τομέα αγωνισμάτων, που δεν θα γυμνάζει αθλητές και θα καθοδηγεί με βάση την αρχή του Μακροχρόνιου σχεδιασμού προπόνησης. Και επιτέλους να δοθεί η δυνατότητα για σοβαρή προετοιμασία των ομάδων σκυταλοδρομίας 4Χ100μ.
Υστερόγραφο Μόλις τελείωσα το άρθρο μου διάβασα, με μεγάλη ικανοποίηση, την απόφαση της IAAF για την κατάργηση του παγκοσμίου πρωταθλήματος Π-Κ. Στοιχεία για την κακή αθλητική εξέλιξη των νεαρών πρωταθλητών (μετάλλια σε Π.Π.) σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουν δημοσιοποιηθεί στο Sportsfeed / EDITORIAL στις 5 Ιουνίου 2016 («Πλεονεκτήματα και προβληματισμοί για τους διεθνείς αγώνες παίδων-κορασίδων»). Ελπίζω σύντομα και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία να πάρει την ίδια απόφαση …
sportsfeed.gr