Όλα του (αθλητικού) νόμου δύσκολα

Η κατάρτιση ενός νόμου είναι μια δύσκολη υπόθεση. Τουλάχιστον στις σοβαρές χώρες. Στην Ελλάδα όμως είναι κάτι ανάμεσα σε δουλειές του …ποδαριού και της νύχτας τα καμώματα! Κι αυτό δεν αφορά τη σημερινή κυβέρνηση αλλά και όλες τις προηγούμενες… Αλλιώς δεν θα είχαμε τους θεσμούς να μας βάζουν την ορθή νομοθέτηση και ως μνημονιακή υποχρέωση!
του Γιάννη Μαμουζέλου
δημοσιογράφου – συγγραφέα
Πάμε όμως στην κριτική αθλητικού νομοσχεδίου, μέρος 3ο και στα άρθρα για τους προπονητές. Ξεκινώντας από κάποιες γενικές προσωπικές τοποθετήσεις:
1. Το έτος 2016 του 21ου αιώνα δεν έπρεπε να μιλάμε για ιδιότητα προπονητή σε οποιοδήποτε αναγνωρισμένο άθλημα (του οργανωμένου, συστηματοποιημένου, συναγωνιστικού αθλητισμού) και μάλιστα ενταγμένου στο πρόγραμμα των θερινών ή χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων χωρίς πτυχίο ανωτάτης σχολής και χωρίς ειδικότητα στο συγκεκριμένο αντικείμενο.

2. Δεν είναι νοητό να μην γίνεται διάκριση μεταξύ προπονητών ενός κατά τα παραπάνω αθλήματος και εκπαιδευτών ή γυμναστών για όσες άλλες δραστηριότητες εντάσσονται στα σπορ, δηλαδή στις αθλητικές δράσεις για ψυχαγωγία-αναψυχή, σωματική ευεξία, όπως τα λεγόμενα extreme sports ή ο ορειβασία, πεζοπορία ή τα γυμναστήρια ενδυνάμωσης, φυσικής κατάστασης κ.α.
3. Είναι κατανοητό ότι κάθε φορά στο συγκεκριμένο τομέα κάθε νομοθέτης επιχειρεί να συμβιβάσει και να συγκεράσει αντιτιθέμενα επαγγελματικά-οικονομικά συμφέροντα και πραγματικότητα που έχουν δημιουργηθεί από ασάφειες και νεφελώδεις καταστάσεις χρόνων…
Γι’ αυτό βλέπουμε «δασκάλους» τένις, χιονοδρομίας ή θαλάσσιου σκι κ.α. είτε με κάποιο «χαρτί» από «σχολείο ή εκπαιδευτή» του εξωτερικού ή κάποιες «σχολές» εδώ κ.α παρόμοια.
4. Είναι κατανοητό ότι αφού το κράτος επέτρεψε να δημιουργηθούν και τμήματα «προπονητών αθλημάτων» σε ιδιωτικά (κυρίως) ή και δημόσια ΙΕΚ και τους χορήγησε –με άδειες- επαγγελματικά δικαιώματα (λογικά με στόχευση να δοθούν ευκαιρίες αποκατάστασης και απορρόφησης έμψυχου δυναμικού κ.λπ.) να επιχειρείται κατοχύρωση της θέσης τους στο χώρο.
• Έτσι λοιπόν στο άρθρο 34 παρ. 1 επιχειρείται να προσδιοριστεί «ποιος λογίζεται προπονητής» αλλά και ότι η άσκηση του επαγγέλματος επιτρέπεται μόνο σε όποιο παίρνει άδεια από τη ΓΓΑ.
Προφανές ότι προσπάθησαν οι συντάκτες να «καλύψουν» όσους περισσότερους δηλώνουν προπονητές αθλήματος, σε σημείο δηλαδή που να συνάγεται ότι αν κάποιος έχει ειδικότητα από ΑΕΙ εσωτερικού ή εξωτερικού να μην μπορεί να κάνει τον προπονητή αν δεν πάρει άδεια απ’ τη ΓΓΑ!
Σκεφθείτε δηλαδή ένα γιατρό να τελειώνει και την ειδικότητα και να του λένε για να την ασκήσει «πάρε άδεια απ’ το υπουργείο υγείας ή τον ΠΙΣ»…
Όλα αυτά βέβαια είναι απόρροια και διάφορων σχολών προπονητών του εξωτερικού (κυρίως του ποδοσφαίρου) που είναι αναγνωρισμένες και δίνουν πτυχία ή διπλώματα. Η ισοτιμία τους στην Ελλάδα θα πρέπει να κριθεί, αλλά γιατί από ειδική επιτροπή της ΓΓΑ και όχι από τον φορέα που διαδέχθηκε το ΔΙΚΑΤΣΑ, δηλαδή τον ΔΟΑΤΑΠ;
• Στο άρθρο 34 παρ. 9 προβλέπεται ότι ο προπονητής μπορεί να είναι και μέλος του σωματείου στο οποίο εργάζεται ή σε άλλο σωματείο που δεν έχει ομάδα στην ίδια κατηγορία…
Πρόκειται για ένα επικίνδυνο και εξαιρετικά προβληματικό άρθρο που θα προκαλέσει τραγελαφικές καταστάσεις.
Κατ’ αρχάς αντιφατικό με το άρθρο 3 παρ. 1 εδ. ι, που απαγορεύει όποιος έχει συμβατική σχέση με το σωματείο να είναι μέλος του! (Ξεχνάνε οι συντάκτες τα προηγούμενα…).
Αλλά είναι νοητό ο εργαζόμενος προπονητής (άρα ελεγχόμενος από το δ.σ και τα μέλη του σωματείου) να είναι και ελέγχων, ως μέλος του σωματείου ή ακόμη και του δ.σ.! ΄Η ακόμη ο προπονητής να είναι υποψήφιος σε δ.σ ένωσης ή ομοσπονδίας;
Εντάξει γνωρίζουμε ότι συμβαίνει κάποιοι καθηγητές ΦΑ και προπονητές λ.χ. μπάσκετ ή ξιφασκίας ή πιγκ-πογκ να παίζουν ποδόσφαιρο σε μια ομάδα ερασιτεχνικής κατηγορίας, αλλά μπορεί να ελεγχθεί πρακτικά αν έχει αντίστοιχο τμήμα με το σωματείο που εργάζονται; Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά…
• Το άρθρο 34 παρ. 10 αναφέρεται στην κατηγοριοποίηση (Α, Β, Γ ) των προπονητών και στα διπλώματα των σχολών της ΓΓΑ κ.λπ.
Γενικά οι ρυθμίσεις αυτές αποτελούν μεταφορά ενός παρωχημένου και αναχρονιστικού καθεστώτος. Καθιερώνει «σχολές εκπαίδευσης» εκτός των θεσμικών φορέων εκπαίδευσης (ΑΕΙ, ΤΕΙ, ακόμη και ΙΕΚ) με «καθηγητές» που δεν είναι δυνατό να πιστοποιηθούν οι γνώσεις και η επάρκειά τους και «προγράμματα σπουδών» πιθανόν ελλιπή και ταχύρρυθμα, αφού οι «σχολές» αυτές συνήθως είναι 200 – 300 ώρες θεωρίας και πρακτικής μαζί σε διάστημα 2-3 εβδομάδων!
Είναι προφανές ότι συντηρούνται οι ρουσφετολογικές και σε άλλες εποχές ας πούμε αναγκαίες ρυθμίσεις για να εξασφαλίζεται επαγγελματική αποκατάσταση σε ποδοσφαιριστές ή μπασκετμπολίστες κ.α. που δεν είχαν άλλη διέξοδο… Σίγουρα εξυπηρετούνται και διδάσκοντες για συμπληρωματικό εισόδημα.
Τέτοιες «σχολές» θα είχαν –αν θεωρηθεί αδήριτη ανάγκη η λειτουργία τους- μόνο μέσα στα ΤΕΦΑΑ, με ειδικά προγράμματα 6μηνης ή ετήσιας διάρκειας, αξιόπιστες εξετάσεις κ.α.
• Στο άρθρο 35 ρυθμίζονται η ιδιότητα του αθλητή, οι σχέσεις του με το σωματείο, οι ελευθερίες οικονομικής εκμετάλλευσης του ονόματός τους/εικόνας τους κ.α.
Η προβλεπόμενη στην παρ. 5 α) μεταγραφή αθλητή οποτεδήποτε, με επιφύλαξη καταβολή αποζημιώσεως κατάρτισης… είναι ατελής και ασαφής, καθώς:
– δεν είναι νοητές και θεμιτές μεταγραφές πριν τη λήξη αγωνιστικής περιόδου.
– χωρίς όριο ηλικίας όλα τα μικρά ή περιφερειακά σωματεία θα κινδυνεύουν να χάνουν τους αθλητές τους.
– να κατοχυρωθεί και διατυπωθεί σαφώς στο νόμο η έννοια «αποζημίωση κατάρτισης», αφού πιθανόν δεν προβλέπεται σε κανένα Καταστατικό ομοσπονδίας.
Επίσης, στην παρ. 7 δεν διευκρινίζεται σαφώς ότι οι ατομικές συμβάσεις χορηγίας ή διαφήμισης δεν μπορούν να ισχύουν όσο χρόνο μετέχει σε αγωνιστικές ή άλλες εκδηλώσεις Εθνικής ομάδας του αθλήματος/ομοσπονδίας του. Η φράση δεν «αντίκειται στους κανονισμούς του αθλήματος ή της ομοσπονδίας ή της ΔΟΕ» αφήνει κενά σημεία.
Οι επιβραβεύσεις
Σίγουρα το κεφάλαιο που θα προκληθεί σάλος και αντιπαραθέσεις. Δυστυχώς στην Ελλάδα στην εποχή της υπαρκτής ή πλασματικής ανάπτυξης και ευημερίας δημιουργήθηκε και ένα «καθεστώς κρατικού αθλητισμού» πολύ πέραν από το νόημα που ήθελε ο συνταγματικός νομοθέτης. Και ταυτόχρονα καλλιεργήθηκε και η αντίληψη ότι κάθε αθλητική επιτυχία (σε ερασιτεχνικό ή και επαγγελματικό άθλημα) έπρεπε να επιβραβεύεται πολλαπλά (και σωρευτικά μάλιστα) επειδή τιμά ή δοξάζει τη χώρα, επειδή επιβραβεύει τις προσπάθειες και θυσίες του αθλητή σε νεανικά χρόνια κ.α.
Όπως γίνεται συνήθως στην Ελλάδα φτάσαμε σε υπερβολές και ακραία πράγματα και όταν άρχισαν τα κρούσματα ντόπινγκ έπεσε ψαλίδι! Και μετά κάτι παρόμοιο λόγω κρίσης και μνημονίων…
Δυστυχώς όποιος δεν έχει συμφέρον και θέλει να δει κατάματα την αλήθεια οφείλει να δεχθεί ότι πιθανότατα συνέβαλε στην αύξηση του ντόπινγκ στην Ελλάδα η προσδοκία δυσανάλογων ανταμοιβών! Επίσης η παροχή επιβραβεύσεων για εφ’ άπαξ διακρίσεις σε μικρές ηλικιακές κατηγορίες οδήγησε σε «συναλλαγές, καταχρηστική εκμετάλλευση» και στην αποχώρηση των αθλητών –μαθητών, μόλις εξασφάλιζαν τα προνόμια κ.α.
Ειδικά τα σχολικά (πανελλήνια ή διεθνή) πρωταθλήματα δεν θα έπρεπε να θεωρούνται αξιόπιστα και ισοδύναμα κριτήρια με διακρίσεις σε άλλους αγώνες για μπόνους απ’ ευθείας εισαγωγής σε ΑΕΙ /ΤΕΙ. Και τα ποσοστά πριμοδότησης θα πρέπει να είναι τέτοια που να υποχρεώνουν τον μαθητή-αθλητή να διαθέτει και ένα αξιοπρεπές επίπεδο γνώσεων για να μπει σε μια σχολή…
Γιατί είναι γνωστό (άσχετα αν δεν δημοσιοποιούνται οι περιπτώσεις) πόσοι πέρασαν μαθήματα ή πήραν πτυχίο χαριστικά ή μετά από 10-15 χρόνια από το φυσιολογικό χρόνο των σπουδών κ.λπ., επειδή έπρεπε να τους …ξεφορτωθεί η σχολή ή το τμήμα!
Προσέξτε, δεν υποστηρίζω να καταργηθούν εντελώς τα κίνητρα για νεαρής ηλικίας αθλητές και αθλήτριες που διακρίνονται, αλλά να εξορθολογισθούν με μελέτη και αντικειμενικό τρόπο. Ούτε να καταργηθούν οι επιβραβεύσεις για μεγάλες διακρίσεις σε μεγαλύτερης ηλικίας αθλητές/τριες. Αλλά να μην αποτελούν πρόκληση για την κοινωνία και άλλες ομάδες ανθρώπων (μάλιστα ίδιας ηλικίας περίπου) που πετυχαίνουν πολλά σημαντικά πράγματα σε άλλους τομείς (έρευνα, επιστήμη, τεχνολογία κ.α.) χωρίς καμιά ανταμοιβή!
Είναι το δυσκολότερο τμήμα ενός νόμου για τον αθλητισμό και θα πρέπει να είχε μπει σε ευρύτατη διαβούλευση όσων εμπλέκονται, δηλ. ΕΟΕ, ομοσπονδιών, υπουργείου παιδείας, ΑΕΙ/ΤΕΙ, προπονητών.
Δεν θα εκφράσω άλλη προσωπική άποψη σε επί μέρους ζητήματα, αλλά είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι στο τμήμα ΦΑ και Αθλητισμού του ΣΥΡΙΖΑ είχαν καταλήξει σε προτάσεις μετά από κοπιώδεις συζητήσεις ανθρώπων από διαφορετικούς χώρους του αθλητισμού… Άραγε είχαν κωδικοποιηθεί και συζητήθηκαν καθόλου στην νομοπαρασκευαστική επιτροπή του κρινόμενου νομοσχεδίου;